KiesKatwijk stelt voor om voorkeursrecht toe te passen bij gebieden Valkenburgse Meer, Tjalmastrook, De Woerd en Zijlhoek.
De gemeente Katwijk moet snel noodgedwongen grote plannen ontwikkelen voor alle omliggende gebieden rond de voorgenomen gebiedsontwikkeling Valkenhorst. Dat wordt veroorzaakt doordat aldaar bijna uitsluitend woningen zullen worden gebouwd. Dat is namelijk financieel het meest aantrekkelijk voor de grondeigenaar, het Rijksvastgoedbedrijf. Door het bestemmingsplan Valkenhorst goed te keuren is het gemeentebestuur hiermee akkoord gegaan.
Maar een compleet dorp met 14.000 inwoners (2,5 mens per woning) en 1400 labradors heeft heel wat voorzieningen nodig. En als die voorzieningen niet op Valkenhorst worden gepland moeten ze in de directe periferie worden gerealiseerd. Zoals in de vorige blog naar voren gebracht kost dat heel veel geld. Het ambtenarenapparaat moet worden uitgebreid om de plannen te regelen en de plannen zelf kosten ook veel geld. Dat gaat richting de 100 miljoen euro, allemaal kosten c.q. verliezen die je als gemeente niet zou hebben als Valkenhorst er niet zou zijn. Of die je niet zou hebben als de contracten rond Valkenhorst beter geregeld zouden zijn. En omdat het bestemmingsplan Valkenhorst gebaseerd is op een wurgcontract dat onze bestuurders geslikt hebben zijn er slechts zeer beperkte mogelijkheden om de kosten die in de omliggende gebieden moeten worden gemaakt door te berekenen aan de veroorzaker, het Rijksvastgoedbedrijf, die er met de winst vandoor gaat.
Als de gemeente in staat is om te leren van de gemaakte dure fouten dan zou je verwachten dat ze maatregelen zou nemen om eenzelfde debacle als bij Valkenhorst te voorkomen. Er is namelijk een probaat middel voor en dat heet de Wet Voorkeursrecht Gemeenten. We weten niet wat de plannen van B&W zijn maar we willen hier graag het voortouw nemen.
Wet Voorkeursrecht Gemeenten
Het primaire doel van deze wet is om grondspeculatie te voorkomen en om de regie van ontwikkelingen zoals bedoeld bij de gemeente te kunnen houden. Als het anders is wordt een gemeente een speelbal van de grondeigenaren en worden de woningen onnodig duur. Ontwikkelaars kunnen een gemeente op allerlei manieren bespelen of zeg maar chanteren. Dat kan bijvoorbeeld door gronden lang braak te laten liggen (stalled sites), een veel voorkomende praktijk. Het voorkeursrecht regelt dat grondeigenaren bij verkoop hun grond als eerste aan de gemeente moeten aanbieden die er vervolgens een marktconforme prijs voor zal betalen. Vervolgens kan de gemeente vanuit een sterke positie haar visie en plannen realiseren in samenwerking met projectontwikkelaars. We hebben op Valkenhorst gezien wat er gebeurt als de gemeente in een ondergeschoven positie zit of zichzelf daarin manoeuvreert. Dat kost de lokale belastingbetaler en de huizenkoper kort gezegd enorm veel geld. En bovendien kun je je eigen gemeentelijke visie voor het gebied niet meer realiseren. Dat wil KiesKatwijk niet en we hopen dat dit standpunt ook door de rest van de gemeenteraad wordt gedeeld.
Zwarte cijfers schrijven
Het doel van het toepassen van het voorkeursrecht is dus om als gemeente tenminste zwarte cijfers schrijven op deze ontwikkeling. Het heeft bovendien helemaal geen zin om een gebiedsvisie vast te stellen als je niet tegelijkertijd het instrumentarium regelt om die visie ook werkelijkheid te laten worden.
Daarom dient onze fractie de volgende motie in:
Motie
De raad van de gemeente Katwijk, bijeen op 29 september 2022,
Constaterende dat:
- De gebiedsvisie “Valkenburgse Meer, Zijlhoek en de Woerd, Tjalmastrook” ambitieuze doelstellingen heeft die ingrijpende planologische veranderingen noodzakelijk maken om daarmee nieuwe ontwikkelingen op het gebied van o.a. wonen, werken en recreëren mogelijk te maken;
Overwegende dat:
- Het van groot belang is dat de gemeente grip houdt op deze ontwikkelingen en in deze gebieden haar wettelijke regiefunctie kan uitoefenen;
- In het kader van “lessons learned” het op andere locaties is gebleken dat het vanuit strategisch belang noodzakelijk is om tijdig het beschikbare wettelijk instrumentarium te benutten om daarmee op een later moment hoge (maatschappelijke) kosten, ongewenste ontwikkelingen en vertragingen in het realisatieproces te voorkomen;
- De Wet Voorkeursrecht Gemeenten een bruikbaar instrument vormt om de positie van de gemeente te versterken met het oog op het algemeen belang, en meer specifiek het bevorderen van de doelstellingen van de genoemde gebiedsvisie;
- De Nota Grondbeleid Gemeente Katwijk (2017) de kaders geeft waarbinnen het voorkeursrecht in de gemeente wordt toegepast;
Verzoekt het college van B&W:
- Het voorkeursrecht gemeenten conform de geldende wet- en regelgeving zo spoedig mogelijk toe te passen voor de gebieden “Valkenburgse Meer, Zijlhoek en de Woerd, alsmede Tjalmastrook”.