Op 29 april spraken we in de gemeenteraad over een
initiatief om in de Hoornes een woonzorgcomplex met 52 huurwoningen te
realiseren dat uitsluitend toegankelijk zal zijn voor orthodox protestantse
mensen. Initiatiefnemer is stichting “De Morgenster” die het volgende in de
statuten heeft staan:
Er is een enorme schaarste aan geschikte locaties.
Beschikbare en geschikte grond is er eigenlijk niet voor nieuwbouw binnen de
dorpen. Er komt een demografische Tsunami aan qua vergrijzing. We hebben nog steeds
geen woonzorganalyse waarbij het duidelijk wordt hoe de enorme behoefte er in
detail voor Katwijk in de toekomst uitziet. Ga je die ruimte dan op dit moment zonder
goede analyse via voorsorteren aan een zeer select gezelschap toekennen, alleen
omdat zij misschien als eerste een verzoek hebben ingediend ? Je pleegt dan in
feite uitsluiting van de grote meerderheid voor die voorziening. Er zijn immers
geen andere geschikte locaties. Daarover ging de discussie in de gemeenteraad.
Halve waarheden
Er werd helaas op onchristelijke wijze met halve waarheden
gegoocheld. Het is gewoon uitdrukkelijk niet de bedoeling dat er katholieken,
heidenen of mohammedanen aldaar onderdak komen. Dit is dus niet “eigen volk
eerst” maar “uitsluitend eigen volk”. En dat is dan ook meteen het sleutelwoord,
het draait hier om “uitsluiting” i.p.v. om “inclusiviteit”, en het is vooral “segregatie”
i.p.v. “integratie”. De Christelijke partijen in de gemeenteraad gaan hier blijkbaar
vol voor en geven daarmee een visitekaartje af. En dat terwijl we als overheid
juist proberen om op elk gebied naar integratie te streven ! Het zou iets
anders zijn als er voldoende aanbod zou zijn van voor seniorenhuisvesting
geschikte locaties dichtbij voorzieningen. Dan kun je mensen gunnen dat ze een
commune stichten met alleen gelijkgezinden. Maar in Katwijk zijn er helemaal
geen andere geschikte locaties.
Onoprechte argumentatie
De SGP had de volgende argumenten. Je mag deze mensen niet
discrimineren door ze deze locatie niet te gunnen, de Knarrenhof doet hetzelfde
(selecteren aan de poort), en andere instellingen hebben blijkbaar geen
interesse. Dit zijn gezochte argumenten die niet kloppen en daarom heb ik de
SGP onoprecht genoemd. De Knarrenhof is gewoon Collectief Particulier
Opdrachtgeverschap (CPO), een groep mensen die samen een geclusterde
woonvoorziening gaan runnen. Zij hebben geen drempels qua geloofsovertuiging
maar gaan het avontuur aan met mensen die een sociale instelling hebben. Anders
werkt het concept van de zelfzorg en burenhulp niet. Dat voorkomt trouwens een
hoop zorgconsumptie op kosten van de belastingbetaler. Dit is dus het
tegenovergestelde van segregatie (alleen eigen volk). Andere instellingen
hadden natuurlijk nooit de indruk dat ze kans zouden kunnen maken voor deze
locatie. Of neutrale instellingen geen interesse hebben in het project weet
niemand want het is ze niet gevraagd. En uiteraard ga je geen activiteiten
richting de gemeente aan als je in de krant leest dat de race al gelopen is.
DSV wil ook niet in een positie komen waarbij het beeld zou ontstaan dat ze een
concurrent op de zorgmarkt willen bestrijden.
Iedereen gelijke kansen ?
Orthodoxe protestanten kunnen uiteraard ook wonen en zorg
consumeren in een algemene neutrale instelling. Geloven kun je prima in de kerk
en in je privé omgeving doen. Ze worden niet uitgesloten bij instellingen
zonder een deurbeleid, zoals bijvoorbeeld DSV en Dunavie. Andersom is die
uitsluiting er wel. Er zit hier een streven naar segregatie achter dat
wij als openbaar bestuur nooit mogen honoreren. Het wooncomplex is in principe
gewoon een flatgebouw met 60 afzonderlijke woningen, net als de Parledam. Er wordt
zorg verleend indien noodzakelijk en er komt een gemeenschapsruimte bij voor
gezamenlijke activiteiten. Een vertegenwoordiger van de Morgenster zou gezegd
hebben dat er aldaar niet met andersdenkenden wordt koffie gedronken. Het zal
allemaal wel. Er komen huisregels die mensen dienen te onderschrijven voordat
ze in aanmerking komen voor een woning. Die huisregels hebben tot doel om
buitenstaanders te weren, zoveel is inmiddels wel duidelijk. Er komen trouwens ook
sociale huurwoningen in het complex en met dat aanbod kun je natuurlijk nooit
discrimineren op geloofsovertuiging of kleur of wat dan ook. Toch gaat dat
blijkbaar op al dan niet subtiele wijze gebeuren.
Het hemd is nader dan de rok
Stel nu eens dat hier sprake zou zijn geweest van een
aanvraag van een islamitische organisatie voor de bouw van een moskee of
woonzorgcomplex vraag ik mij af ? Zou het debat dan ook zo’n verloop hebben
gehad ? Zouden dan dezelfde argumenten zijn gebruikt ? Nee natuurlijk, want
hier is gewoon sprake van Cliëntelisme, de eigen club bevoordelen c.q. niet het
lef hebben om echt principieel te zijn. En ja, de verkiezingen komen er weer
aan natuurlijk en dat speelt ook altijd een belangrijke rol op de achtergrond.
Het gaat er bij de politiek om wie je de toegang tot die
voorziening geeft als gemeente door de grond te gunnen aan een openbare
neutrale instelling of aan een instelling voor een select gezelschap. En nogmaals,
zowel Dunavie als DSV zijn nooit benaderd door de gemeente. DSV kan de
zorgcomponent leveren als hen dat gevraagd wordt. Dunavie zou het gebouw kunnen
exploiteren. Als dat gebeurt kunnen ook katholieken, islamieten en heidenen
profiteren.
Samengevat
Het gaat over toegankelijkheid en uitsluiting, en dan niet
voor een sportvoorziening maar voor een essentiële basisvoorziening voor een kwetsbare
doelgroep. Als je het schaarse goed aan een partij geeft die alleen eigen volk
toelaat dan wordt het andere volk uitgesloten. Dat kun je als gemeente die er
voor iedereen moet zijn nooit faciliteren. Onderhands of openbaar aanbesteden
is volgens mij nauwelijks interessant en slechts een technische kwestie. Toch werd
er vooral daarover gediscussieerd. Voor sommigen is het belang voor ouderen
blijkbaar ondergeschikt aan een theoretische discussie over de voor- en nadelen
van onderhands aanbesteden. Boeiend !
Jaap Haasnoot
De locatie aan de van Lierestraat |