Briefje van Jaap over de Katwijkse bezuinigingsoperatie

Wie gaat er deze keer de dupe worden?
KiesKatwijk heeft voorstel om de schade te beperken.

Beste mensen,

• Het initiatiefvoorstel van VVD en KiesKatwijk voor een deugdelijke procesgang van de bezuinigingsoperatie vanwege het ‘Ravijnjaar’ kreeg eerder in een commissievergadering vooralsnog geen steun van de andere partijen. De gemeenteraad heeft daarmee in meerderheid bevestigd dat het college conform zijn eigen voorstel het voortouw moet krijgen bij het maken van bezuinigingsvoorstellen. Dan verwachten wij wel enige regie die er tot op heden niet is.
  
  
• Helaas is die voorbereiding om de gemeenteraad in staat te stellen goede afwegingen te maken, en daarbij de nodige keuzevrijheid te bieden, tot nog toe niet goed uit de verf gekomen. Omdat datgene dat het college tot nog toe geproduceerd heeft nog onder de maat is hebben de VVD en KiesKatwijk besloten om alsnog het eigen initiatiefvoorstel “Meten is weten” in te dienen dat wel een degelijke procedure omvat.
  
  
• Het college kwam tot op heden slechts met een brief (daarin niets over de investeringsagenda) met daarbij een onsamenhangend visieloos lijstje dat voor 77% bestaat uit het slechts verwijderen van lucht uit de begroting. Het lijstje betreft voornamelijk papieren maatregelen die geen effect hebben op de werkelijkheid, en dat is dus weinig substantieel. Dan ben je dus niet bezig met een strategische heroriëntatie die noodzakelijk is en die het etiket Meerjarig Financieel Gezond helaas ten onrechte suggereert.
  
  Hieronder een interview in het radioprogramma RTV Magazine van 5 april:

1. In het briefje aan de raad staat glashelder dat het college de voorgenomen jaarlijkse extra verhogingen van de OZB in stand wil houden. Dat beleid wordt in de brief zelfs de hemel in geprezen. Door dit beleid is de gemeente Katwijk inmiddels doorgedrongen tot de groep van dure gemeenten. Inwoners krijgen veel te weinig terug voor die hoge lasten.
   
   
2. Tijdens de vergadering op 27 maart waar de brief met de voornemens besproken wordt zegt wethouder Knape plotsklaps dat B&W eigenlijk toch niet die jaar op jaar opstapelende extra verhogingen in stand zou willen houden. (merkwaardig: waarom hebben ze dat dan niet tegen de ambtenaren gezegd die het stuk hebben opgesteld voor hen, of waarom hebben ze dit stuk niet laten aanpassen?). Dat is dus verkeerd informeren van de gemeenteraad en dat is niet bevorderlijk voor het vertrouwen. Het is wel duidelijk dat de verkiezingen hun schaduw vooruit werpen.
   
   
3. De echte bezuinigingen moeten natuurlijk voortvloeien uit de sanering van projecten die op de investeringsagenda staan. Het college wil daar naar eigen zeggen pas later wat over zeggen. Misschien nadat medio april er nadere berichten van het Rijk over de financiering via het gemeentefonds zijn ontvangen. Er moet “een gesprek over gevoerd worden” aldus de brief van het college. Hoe dan? Er is niets georganiseerd dat op een gesprek lijkt.
   
   
4. Het is eigenlijk schandalig dat dit college (weliswaar tot nog toe gesteund door de raad) tot op heden een investeringsagenda in stand heeft gehouden waarvan naar nu blijkt pakweg de helft helemaal niet realiseerbaar blijkt te zijn. De exploderende lokale lasten voor de burger zijn wel gebaseerd op dat hoge investeringsvolume!
   
   
5. Het heeft er alle schijn van dat de enige reden waarom de investeringsagenda nu mogelijk wel enigszins wordt opgeschoond is gelegen in het feit dat de accountant deze situatie met fake investeringen niet langer schijnt te pikken. Het college vertoont hier dus geen leiderschap maar komt ook hier pas in actie als ze dwingende aanwijzingen van buiten krijgt en geen andere keuze heeft.
   
   
6. B&W komt met de mededeling dat ze, ondanks dat ambtenaren iets heel anders voor hen in de brief aan de raad hebben opgeschreven, toch wel zouden willen stoppen met de cumulatieve extra verhogingen van de OZB. Maar ze leveren daar geen voorstellen bij over de manier waarop het gat in de begroting dan vervolgens dan gedicht zou moeten worden. Raadsleden die als voorbeeld met ideeën komen om de lastenstijging voor inwoners te beperken krijgen voor de voeten geworpen dat ze niet ter plekke met oplossingen komen om het financiële plaatje weer in balans te krijgen. Dat is meten met twee maten.
   
   
7. KiesKatwijk is van mening dat dit een onterecht verwijt is aan mensen die voorstellen doen voor bezuiniging. Er is een gekozen opzet waarbij het college het voortouw neemt, en de raad daar vervolgens op reageert. Maar het college is helemaal niet ‘leading’ maar vooral ‘following’. Het college had anders zelf met scenario’s moeten komen en die met de raad moeten bespreken op 27 maart. Een echt “gesprek” met de raad is er helemaal niet. Vandaar het verwijt van KiesKatwijk aan het college dat de voorbereiding met slechts een lijstje en een briefje volkomen onder de maat is. We zien een ongericht proces waarin de regie ontbreekt. Dit college heeft de vierde macht niet in de hand. Neem een voorbeeld aan de manier waarop bijvoorbeeld de gemeente Ede dit proces heeft georganiseerd en waar wel een goede uitwisseling met de raad is georganiseerd.
   
   
8. Het initiatiefvoorstel van VVD en KiesKatwijk is zoals gezegd een voorstel dat wel een gedegen aanpak omvat. Ten eerste willen we met behulp van onafhankelijke onderzoekers zorgen voor volledige informatie, en ten tweede vervolgens daarover het Goede Gesprek organiseren met de gehele raad. Daarom brengen wij dat voorstel op 10 april in als alternatief voor wat we nu zien. Inmiddels is er al veel voorwerk verricht dus er kan snel gewerkt worden.
   
   
9. De raad kan beter het initiatief over de procesgang zelf in de hand nemen. Nu zagen we een paniekreactie met een opzetje waarbij de coalitiepartijen in de positie werden gemanoeuvreerd om datgene wat het college blijkbaar zelf niet wilde, niet durfde of niet voor elkaar kreeg (namelijk de overigens eerder wel beloofde scenario’s aanleveren), ook daadwerkelijk geregeld te krijgen.
   
   
10. Ons initiatiefvoorstel levert een veel transparanter proces op waarbij niet alleen de coalitiepartijen invloed kunnen uitoefenen en hoeft trouwens niet zoveel doorlooptijd te kosten omdat veel voorwerk op dit moment al gedaan is.
    
    
11. KiesKatwijk komt nog met een motie die er voor moet zorgen dat dit proces een echte structurele heroriëntatie wordt. Nu gaat men zo min mogelijk proberen te schrappen zonder de accountant echt boos te maken. Daarmee worden de problemen over de verkiezingen heen geschoven. We moeten nu de kans pakken om ook zaken die in Katwijk echt nodig zijn, maar die eerder achter de schermen zijn geschrapt of ten onrechte niet aan de investeringsagenda zijn toegevoegd alsnog toe te voegen. Daar hebben onze inwoners recht op.
    
    
12. Denk aan het Rijnpark en een moderne grote sporthal als voorbeelden om toe te voegen. Denk aan het Erfgoeddepot, de miljoenenfietstenstalling of het Regionale Warmtebedrijf als zaken om mee te stoppen of op de lange baan te schuiven. Er worden op dit moment vele miljoenen euro’s gereserveerd om die als subsidie aan projectontwikkelaars uit te keren. Die willen een leuk centje verdienen met zoveel mogelijk woningen op de postzegels grond die ze in bezit hebben binnen de bestaande wijken. Denk als voorbeeld aan het Havenkwartier of de locatie van garage de Jong. Ik denk dat we dat niet moeten doen. En zo zijn er nog een heleboel andere mogelijkheden zonder het over Valkenhorst te hebben.
    
    
13. In de huidige opzet van het bezuinigingsproces moeten partijen in de gemeenteraad dus blijkbaar op 10 april vanuit het luchtledige moties lanceren. Vervolgens krijgen we straks opnieuw de makkelijke verwijten dat we niet voor dekking zorgen (terwijl we niet beschikken over complete informatie en meestal trouwens ook niet in staat zullen zijn om achter de cijfers te kijken). Ik voorspel chaotisch gedoe omdat alles met alles te maken heeft, en je niet zomaar wat politieke krenten uit de pap kunt trekken. Dit over en weer ongecoördineerd moties afvuren is totaal iets anders dan het Goede Bestuurlijke Gesprek voeren met de complete gemeenteraad om tot een coherent beleid te komen. Kan het college echt niet beter?
    
    
14. Persoonlijk beschouw ik de hele gang van zaken rond dit proces als een symptoom van gebrek aan leiderschap vanuit het college. Met name het negeren van de hamvraag over wat er met de OZB moet gebeuren, en daar dan ook nog dubbelzinnige of foute informatie over verstrekken aan de gemeenteraad, is daarvan een voorbeeld. Dat is natuurlijk erg teleurstellend om geen andere termen te gebruiken.
    
    
15. Het kan echt anders en zoveel beter. Kijk bij wijze van voorbeeld eens naar de gemeente Ede die dit stuk naar de raad stuurt ter voorbereiding van een bezuinigingsronde:https://ede.raadsinformatie.nl/document/15068225/1?connection_type=1&connection_id=8999426 Zou ons college een opgave zoals die van Ede kunnen managen? Zo ingewikkeld is de situatie hier niet. Maar dan moet je wel als college van B&W je eigen retoriek in de bestuurspraktijk waarmaken: “keuzes maken en focus aanbrengen”.
    
    
16. Dit college komt tot op heden zelf met niks of een lege huls maar kan wel goed de initiatieven van mensen die wel iets willen de grond in boren. Het is duidelijk dat niemand van het gebrek aan regie door dit college van B&W vrolijk kan worden of tevreden kan zijn over de gang van zaken.
    
    
17. Een laatste punt, ook als illustratie van het voorgaande. De gemeenteraad heeft in meerderheid keer op keer bevestigd dat de realisatie van het Rijnpark op de Kwakelwei gerealiseerd dient te worden. Nu we gedwongen zijn om de complete begroting van de gemeente door te vlooien om de tering naar de nering te kunnen zetten is het nu het uitgelezen moment om Het Rijnpark in de financiële planning op te nemen. Dit college heeft dus de opdracht om de wens van de gemeenteraad uit te voeren. Dat betekent volgens ons dat dit Rijnpark DOOR HET COLLEGE in de investeringsagenda moet worden opgenomen, en dat er dus ook iets DOOR HET COLLEGE moet worden voorgesteld te schrappen om dat mogelijk te maken.

Vriendelijke groet,

Jaap Haasnoot