Hier ga ik geen vrienden mee maken

Bestuurskracht is een
probleem in Katwijk

Toen het huidige college van B&W in Katwijk aantrad waren
er de nodige twijfels of men qua competenties wel genoeg in huis had om de
gemeente naar het “next level” te brengen. Talent, een vlotte babbel en een
blauw pak met bruine schoenen zijn immers niet genoeg. De meeste lieden hadden
nog nooit (eind)verantwoordelijkheid gedragen voor een echte organisatie, of
zelfs maar een onderdeel daarvan. En waarom zouden de burgers het leergeld
moeten betalen voor de fouten die ze zouden gaan maken ? 

Is politiek marketing
?

Toen ze begonnen te kraaien over een totaal “Nieuwe
Bestuursstijl” werd het vertrouwen niet groter. Sprookjes vertellen lijkt me
prima in het basisonderwijs maar niet aan het front van een miljoenenbedrijf
dat de gemeente in feite is. In sommige gevallen kun je er vrede mee hebben dat
het politieke bestuur wat slogans roeptoetert en zich verder beperkt tot het bij
het kruisje ondertekenen van wat de ambtenaren hebben bedacht.

Zachte heelmeesters

In Katwijk is dat echter niet zo omdat het ambtelijk
apparaat zich (deels) bewezen heeft als een wrakke constellatie. Lees het
cultuurrapport nog maar eens na. En kijk hoe de afwikkeling van de
Noordzeepassage ramp plaatsvond. Ik ben sinds die tijd gestopt met het
bijhouden van zeperds en mislukkingen maar ik herinner me dat er recent bij zowel
het Ridderbos als bij het project Rijnstraat weer vele vele tonnen
belastinggeld vervlogen zijn. Een onderdeel dat redelijk goed lijkt te gaan is
de projectorganisatie rond het Vliegkamp Valkenburg die onder een eigen
directeur op een eilandje geplaatst is en daardoor dus redelijk zelfstandig
opereren kan.

Falen lijkt de corebusiness

Het grootscheepse falen gaat elders allemaal gewoon door
omdat men in de ambtelijke en bestuurlijke top van de organisatie blijkbaar (en
niet onverwacht) niet in staat is om te leren van fouten. In de eerste de beste
voetbalvereniging worden bij een crisis mensen vervangen op sleutelposities om
daardoor op enige termijn verandering te kunnen bewerkstelligen. In Katwijk aanbidt
men de afgod “Lean” (=procesverbetering) omdat het lef ontbreekt om echt door
te pakken. 

B&W van Katwijk heeft destijds niet de voor de hand liggende conclusies
getrokken uit het Noordzeepassage debacle. De verantwoordelijken hebben niet de
eer aan zichzelf gehouden. En de gemeenteraad heeft alles met de mantel der
liefde bedekt. Zolang dat zo blijft gaat er niets veranderen. Elke gemeente
krijgt het bestuur dat het verdient.

Ontluisterend

Het was ontluisterend om het persbericht te lezen waarmee
destijds B&W uiteindelijk de stekker uit het project Noordzeepassage trok. Geen
enkele zelfreflectie, de ramp was een niet te voorzien natuurverschijnsel waar
hooguit de omwonenden verantwoordelijkheid voor droegen. In het ambtelijk
apparaat blijven de mensen die fout op fout stapelen gewoon op hun positie. Er
werd door gebrek aan bestuurlijke kracht, durf en karakter dus gewoon
doorgemodderd en zolang ons bestuur het niveau van de gemiddelde voetbalclub
niet overstijgt blijven we dus in de gevarenzone. Er verandert niets en de
burgers betalen uiteindelijk de rekening daarvoor. Dat wil de gemeenteraad
blijkbaar zo want die laat haar tanden niet zien.

Toedeledokie Muziekschool

Dat die diagnose niet uit de lucht gegrepen is blijkt
bijvoorbeeld heel duidelijk uit de manier waarop de keuzes tot stand zijn
gekomen voor de inmiddels noodzakelijk geworden grootscheepse bezuinigingen.
Toedeledokie voor de Muziekschool en het Welzijnskwartier, de ambtelijke organisatie
blijft nagenoeg uit de wind. Vijf maanden geleden moest er jaarlijks een miljoen
bij in het wegenonderhoud en nu komt men met het voorstel dat er jaarlijks 1,5
ton af kan. Wat zegt dat over de bestuurskracht en het voorspellend vermogen op
het gemeentehuis ? Moeten daar niet eens consequenties uit worden getrokken
door de gemeenteraad ?

Fundamentele
probleemoorzaken blijven buiten schot

De manier waarop het bezuinigen wordt aangevlogen is
veelzeggend. Straks praten over de muziekschool, de bibliotheek en het welzijnskwartier
is praten over de symptomen van een onderliggend probleem. Door dat voor de
zoveelste keer zo helder mogelijk te benoemen maak ik geen vrienden. Dat is
niet fijn maar het is nu eenmaal mijn taak als volksvertegenwoordiger om op de
centjes te letten, en die vliegen nu de tent uit met te weinig maatschappelijk
rendement.

Ongemakkelijke
waarheid

Men wil de feiten ook niet horen want het is een “unconvenient
truth”. Niemand vindt het fijn om met het eigen falen geconfronteerd te worden.
En natuurlijk worden dan direct de psychologische verdedigingsmechanismen in
stelling gebracht. Het kan niet waar zijn want het mag niet waar zijn. Wanneer
gaat de verantwoordelijken in het gemeentehuis nu eens in de spiegel kijken ? En
daar betrek ik nadrukkelijk ook de gemeenteraad bij die het falen jarenlang in
stand heeft gehouden door weg te kijken.

Vol gas richting
afgrond

Het gebrek aan kwaliteit blijkt ook uit het feit dat men
opnieuw de eigen problemen creëert door volstrekt onnodig op dit moment een
project “Hoornes Aardgasvrij” op de rails te willen zetten. Nog voordat het feest
begonnen is komen daar de eerste grote blunders al aan het licht. Waarom die
grote ambitie als we het gereedschap niet hebben om er een succes van te maken
? Het is hallucinant om te zien hoe dezelfde mensen van het Noordzeepassage drama
de ruimte krijgen om de gemeenteraad opnieuw onder aanroeping van allerlei
drogredenen stapje voor stapje geblinddoekt een donkere tunnel in te loodsen.
Aan het einde daarvan gloort een lichtje, dat is de koplamp van de aanstormende
trein. Ik ben benieuwd wat de gemeenteraad gaat doen.

Jaap Haasnoot