Donderdag 30 maart wordt in de commissie van de gemeenteraad het voornemen van het college van B&W besproken om mee te gaan met een regionaal initiatief. De initiatiefnemer hiervan is enigszins onduidelijk maar het doel is om als verzamelde gemeenten in de regio’s Holland-Rijnland en Midden-Holland (vooruitlopend op de landelijke spreidingswet) alvast de opvang van meer asielzoekers ter hand te gaan nemen.
Best bijzonder
Dat is best bijzonder want de spreidingswet wordt in Den Haag met stoom en kokend water door de twee Kamers geperst, en zal dus zeer binnenkort wel uit de wetgevingsmachine rollen. Waarom dan niet even gewacht op hoe die wet er straks uitziet? Het kabinet heeft de zeer doorwrochte kritische adviezen van de Raad van State op het wetsontwerp in de shredder gegooid. Dat muisje kan nog een staartje krijgen. Waarom dan op vrijwillige basis een onverplichte taak ter hand nemen, zonder dat duidelijk is wat hier tegenover staat? Wel hoorden wij dat donderdag 16 maart Maarten van Ooijen, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Eric van der Burg, staatssecretaris van Justitie en Veiligheid op bezoek zijn geweest in de gemeente Katwijk. En de week daarvoor kwam zelfs Minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid op bezoek in Katwijk. Is dat allemaal toeval of hadden ze ons misschien ergens voor nodig? Wordt regionale initiatief straks misbruikt om in de Eerste Kamer te kunnen roepen dat de gemeenten in de rij staan om deze echt slechte wet uit te voeren? No way, als het aan KiesKatwijk ligt.
KiesKatwijk staat niet te trappelen
KiesKatwijk staat vooralsnog niet te trappelen om het Rijk hier uit de brand te helpen en mee te gaan met het regionale initiatief om de opvang van 2200 asielzoekers te garanderen. Let wel, dit zijn geen statushouders, maar mensen die met allerlei achtergronden en motieven en via allerlei routes hier in Nederland om asiel vragen. Soms komen die ook uit veilige landen maar moeten dat toch onder dak worden geholpen. Het Rijk heeft die taak zwaar verwaarloosd, zoals het Rijk met zoveel opgaven gewoon de zaken op zijn beloop heeft gelaten of zwaar onvoldoende heeft aangepakt.
Laten we niet naïef zijn
Onderdeel van de Rutte doctrine is om onwelgevallige zaken bij anderen op het bordje te leggen, zonder de bijbehorende middelen te leveren, en deze kwesties dan vervolgens als opgelost te beschouwen. Daarmee wordt Nederland naar de bliksem geholpen. Vandaag weer berichten uit de sector Veiligheid dat we geen wielerwedstrijden meer kunnen organiseren of bedreigde mensen beschermen omdat de politiemensen op zijn. Ik denk niet dat je onder deze omstandigheden de problemen van het Rijk op vrijwillige basis moet overnemen omdat er dan in Den Haag geen dwingende reden meer is om iets aan de problematieken te doen. Laten we niet naïef zijn.
Voorlopig standpunt KiesKatwijk
Vanuit die achtergrond hanteert KiesKatwijk in de gemeenteraad het volgende standpunt t.a.v. dit onderwerp:
- Geen poen? Dan niks doen!
Het Rijk moet eerst de benodigde wetgeving regelen en de middelen (geld, faciliteiten) aan de gemeenten verschaffen voordat wij in beweging komen. Geen vrijwillige actie als gemeente. Wij hebben al teveel problemen aan de fiets hangen. Het Rijk heeft ons bijvoorbeeld opgezadeld met een ‘boete’ van pakweg 100 miljoen euro (door onze gemeente onvoldoende kostenverhaal te gunnen) als respons op ons goede voornemen om mee te werken aan woningbouw op Valkenhorst. - Asielzoekers niet verdelen op basis van inwonertal.
Er is niets ‘eerlijks’ aan het verdelen van asielzoekers op basis van inwonertal van een gemeente, zoals B&W beweert. Wat telt is beschikbare ruimte in de gemeente en aanwezigheid van benodigde voorzieningen, zoals bijvoorbeeld een bushalte. Een voorbeeld kan dat duidelijk maken. Katwijk is totaal versteend en volgebouwd en kan na 5 jaar zoeken niet eens een locatie voor een Knarrenhof of Bibliotheek geregeld krijgen. In Noordwijk ligt een prachtige lap grond (Bronsgeest) die in eigendom is van de gemeente. In dit gebied kan overmorgen begonnen worden met de bouw van flexoplossingen voor wel 1000 asielzoekers als het Rijk de financiën beschikbaar zou stellen. - Alle gemeenten leveren hun bijdrage, anders geen medewerking.
Een aanvullende eis van KiesKatwijk is dat alle gemeenten in de regio’s hun bijdrage leveren als er besloten wordt om in actie te komen. Dus geen acceptatie van Free Riders - Geen bestaande woningen gebruiken voor de opvang van asielzoekers
Net zoals het ongepast en zelfs verboden is om woningen aan hun woonfunctie te onttrekken ten bate van commerciële exploitatie in het toerisme geldt datzelfde ook voor een pensionfunctie van niet-commerciële aard. - 40 Jeugdplaatsen in een andere gemeente onderbrengen
Als het initiatief wordt uitgevoerd moet er per direct een asielzoekersstop in de gemeente Katwijk komen. De 40 extra jeugdplaatsen waarover gesproken wordt omvatten een klein AZC dat op zichzelf staat. Er is dus geen enkele reden om dat in Katwijk te situeren zolang andere gemeenten passief blijven of nog onder de norm zitten. Ook dat is een vorm van ‘eerlijke’ verdeling. - Bonusregeling is ongepast
Een gemeente hoort niet te functioneren op het niveau van eencellige wezens die uitsluitend op externe prikkels reageren. Het al dan niet beschikbaar stellen door het Rijk van financiële prikkels mag dus geen onderdeel van de overwegingen uitmaken of als stimulans dienen om ons al dan niet in te spannen. Asielzoekers “aan de man brengen” via een bonusregeling is trouwens moreel verwerpelijk, en het kabinet geeft hiermee een wrang visitekaartje af.
Door KiesKatwijk gestelde vragen
Vooruitlopend op de discussie in de gemeenteraad heeft KiesKatwijk de volgende vragen ingediend, zodat we de antwoorden in onze verdere meningsvorming kunnen betrekken:
In het raadsvoorstel worden de genormeerde opvangaantallen (streefcijfers) genoemd die bij het voorstel horen. Kan er ook een lijst worden verstrekt van daadwerkelijke opvangaantallen van de gemeenten in de werkelijkheid?
- Is het op dit moment bekend welke gemeenten niet willen meewerken aan het regio-initiatief of grote twijfels hebben?
- Gaat elke gemeente in de regio dit voorstel aan de gemeenteraad voorleggen?
- Is de financiële bonus een motief geweest om hier vaart mee te maken en niet op de wet te wachten?
- Waarom wordt gekozen voor een 4e bestuurslaag voor het beleggen van de coördinerende taak in dit initiatief en neemt de provincie deze taak niet op zich? Voor beide gevallen geldt dat de wetgeving niet voorziet in het beleggen van deze taak maar deze ook niet in de weg staat.
- Is het niet beter om normaal op de afronding van de landelijke wetgeving te wachten en er niet op vooruit te lopen zolang de details niet bekend zijn? Waarom belasten we onze gemeenten hiermee terwijl alle problemen op landelijk niveau thuishoren c.q. aldaar toch opgelost zouden moeten worden, inclusief het verschaffen geld en faciliteiten die gemeenten nodig hebben als ze hier een rol krijgen toebedeeld?
- Waar komt het getal van 2200 opvangplekken vandaan? Hoe is dat bepaald?
- Waarom wordt de subjectieve kwalificatie “eerlijk” gebruikt bij het inwonertal als verdeelcriterium? Is er een correlatie of een oorzakelijk verband met de potentiële mogelijkheid om meer asielzoekers op te vangen als een gemeente meer inwoners heeft? Hoe werkt dat? En waarom gebruikt u hier een morele categorie als “eerlijk”?
- Ik lees in de krant dat het verdeelcriterium van inwonertal niet in de nieuwe concept-spreidingswet zou voorkomen. Dit in het midden laten van het toedelingscriterium zou juist een bezwaar zijn van de Raad van State. Is dit juist?
- Als dat juist is, waarom wordt er dan misleidende informatie in het raadsvoorstel verstrekt?
Jaap Haasnoot