KiesKatwijk ontdekt nieuwe locatie voor bibliotheekvestiging

Buiten de lijntjes denken is
blijkbaar lastig

Eerst de theorie

Tijdens de behandeling van het voorstel over de geplande
R-net buslijn kwam naar voren dat men in de ambtelijke voorbereiding de optie
om in Katwijk de rotondes te handhaven bij voorbaat niet onderzocht heeft. Er
is ooit in een algemeen geldige richtlijn voor R-net bepaald dat rotondes
ongewenst zijn. De reden daarvoor is dat een met verkeerslichten geregeld
kruispunt, welke de bus altijd voorrang geeft, een betere doorstroomsnelheid
voor die bus oplevert. Een volkomen logisch uitgangspunt als je een theoretisch
eisenpakket opstelt dat in algemene zin geldig zou moeten zijn en dat alleen de
bus centraal stelt.

Maar nu de praktijk

Helaas voor de ontwerpers van tracés voor buslijnen is de
werkelijkheid complexer dan het geïsoleerde geval of het theoretische
modelletje. Daarom moeten we bij het toepassen van algemene principes op de
echte werkelijkheid het gezond verstand niet uitschakelen. Helaas moeten we
constateren dat dit in dit geval wel gebeurd is. Men had natuurlijk moeten
onderzoeken met welke compenserende maatregelen de rotondes in Katwijk gehandhaafd
hadden kunnen blijven. Rotondes hebben immers grote voordelen in termen van
veiligheid, doorstroming voor het overige verkeer (buiten zeer incidentele
periodes met  extreem piekaanbod), milieu
en ook kosten. Als je er in slaagt om een vrije busbaan te maken langs de
Zeeweg dan heb je het probleem van het kruisend verkeer op een alternatieve
wijze opgelost en kan het overige verkeer gewoon van de rotondes gebruik
blijven maken. Maar men heeft besloten om daar niet over na te denken.

De les is dus dat
niet de regeltjes centraal moeten staan maar het gewenste effect of de outcome.

Helaas is dat een moeilijke opgave in overheidsland. Ik heb
hier geen ruimte om op de redenen en op de mechanismes die dit bevorderen in te
gaan, maar ik denk dat iedereen dit wel herkent. Inmiddels is er vanuit de
gemeenteraad een alternatief voorstel neergelegd waarbij men andersom gedacht
heeft. Dus niet domweg de rotondes schrappen omdat dit in het reglement staat
maar een oplossing bedenken die het beste effect oplevert voor alle burgers,
niet alleen voor de mensen die in de bus zitten. Ik zal niet verbaasd zijn als de
mensen die op de automatische piloot de rotondes hebben geschrapt nu hard aan
het werk gaan om voor deze nieuwe oplossing zoveel mogelijk problemen te
bedenken. We zullen het zien, want ik kan het natuurlijk mis hebben. 

De keuze voor de
bibliotheeklocatie volgt het zelfde noodlottige patroon

Ook hier zijn er tevoren regels opgesteld en is men tot nog
toe star gebleken bij de toepassing daarvan in de praktijk. Net als bij het
R-net kan dit leiden tot een suboptimale oplossing, zowel in termen van
prijs/kwaliteit verhouding als los van de kosten gezien. In dit geval komt daar
nog bij dat men de regels c.q. uitgangspunten zelf ter discussie kan stellen
omdat deze kwestieus zijn. Bovendien is het een kwestie van zelfcensuur want de
regeltjes heeft men zelf bedacht. Het 
belangrijkste uitgangspunt c.q. de harde eis is dat de bibliotheek in
een strak omlijnd gebied rond het winkelcentrum Zeezijde moet worden
gesitueerd. De gedachte is dat beide takken van sport, de winkels en de nieuwe
bibliotheek, elkaar wederzijds zullen versterken. Daarbij wordt eigenlijk uitsluitend
in omzet c.q. geld gedacht. Ik zal het hier laten bij de vaststelling dat dit
een volkomen onbewezen wensgedachte is. Het is een geloof of een hoop die echt
nergens op gebaseerd is. Het enige bewijs dat kan worden gevonden is dat dit in
andere gemeenten helemaal niet zo werkt. Ik heb er begrip voor dat je de
bibliotheek in het centrum wilt plaatsen, maar dat moet dan met zo’n zwakke
onderbouwing geen onaantastbaar dogma worden. En je moet al helemaal niet een
potloodstreep op de kaart zetten en vervolgens je denkvermogen uitschakelen. Ik
zal u laten zien wat er dan kan gebeuren.

Een optie twee meter
buiten het zoekgebied

Als je de oogkleppen achterwege laat zie je op de hoek van
de Zuidstraat en de Duinstraat het verreweg meest lelijke woongebouw van heel
Katwijk aan Zee staan. Het is het voormalige bedrijfspand van een agrariër die
er van de gemeente blijkbaar destijds woningen boven mocht bouwen. Als je er
met de ogen van vandaag naar kijkt dan kun je nauwelijks geloven dat het
gemeentebestuur dit destijds heeft kunnen laten gebeuren. Maar goed er zijn
vroeger wel meer vreemde dingen gebeurd in Katwijk op het gebied van bouwen en
wonen.

Wij hebben de locatie Zuidstraat/Duinstraat eens heel goed
bekeken en constateren dat deze op alle punten gelijkwaardig of beter scoort dan
de locatie “Haasnoot-Griek” die het college blijkbaar omarmt. Hij is echter
niet onderzocht omdat hij twee meter buiten de lijntjes op de kaart valt. Moet
ik hier nog commentaar op geven of moet ik aan deze werkwijze misschien een
kwalificatie hangen ? Ik laat dat graag aan de lezer over. In ieder geval
doelde ik in een vorige blog ook op deze casus toen ik voorzichtig stelde dat
ik toch wat signalen begon op te vangen van zwak bestuur. Het college had
minimaal moeten onderzoeken hoe deze locatie scoort in relatie tot de andere
die binnen de lijntjes vallen. De plek ligt immers op een steenworp afstand van
het Andreasplein, een stukje grond dat het college tot de meest ideale plek op
aarde heeft uitgeroepen als het om bibliotheeklocaties gaat. Naar alle
waarschijnlijkheid kan men het onverwoestbare betonnen skelet van dit gebouw
gewoon hergebruiken omdat de benedenverdieping extra hoog is. De spuuglelijke
garages onderin het gebouw waren immers bedoeld voor vrachtwagens. O wat zou het
centrum van Katwijk opknappen als we dit gebouw dat pijn doet aan je ogen
zouden kunnen transformeren tot iets fraais.

KiesKatwijk houdt het
op de Visserijschool

Zwak bestuur kenmerkt zich o.a. door inflexibiliteit. Men
bijt zich vast in een eenmaal gekozen standpunt, en is daar niet meer van af te
brengen als er aanvullend nieuwe informatie op tafel komt. Ook als die informatie
heroverweging van oude standpunten op rationele gronden logisch maakt. Dat is
allemaal psychologisch verklaarbaar, het wordt als een nederlaag gevoeld en het
prestige is belangrijk. Maar het getuigt juist van grootheid als je op grond
van rationele overwegingen en een open mind beargumenteerd afscheid durft te
nemen van een eerder ingenomen standpunt.

KiesKatwijk is afgestapt van haar eerdere standpunt om de
locatie Riche te benutten omdat door het treuzelen en de verkeerde
inschattingen van het oude college van B&W deze inmiddels niet meer
aantrekkelijk is. Er moeten nu minstens drie ondernemers en een eigenaar worden
afgekocht. Dat zelfde geldt overigens voor de locatie “Haasnoot-de Griek”, dus
daar kunnen we ook niet mee instemmen. 

Overigens ook om andere redenen niet,
want er is nog steeds een locatie die ongelooflijk veel beter scoort op
maatschappelijk rendement. Dat is de Visserijschool [1],
maar die ligt pakweg 500 meter buiten de lijntjes op de kaart. En als iets
buiten de lijntjes valt gaan alle luiken dicht in Katwijk en stopt het
rationele denken. En dat geldt blijkbaar zowel voor rotondes, regenboogvlaggen
als de besteding van niet minder dan 11 miljoen euro voor een nieuwe bibliotheek.

De Nieuwe Soberheid

Voor alle duidelijkheid, KiesKatwijk is fervent voorstander
van een nieuwe bibliotheekvestiging die een volgende generatie “bibliotheek met
een zaaltje” mogelijk kan maken. Echter we blijven ook een partij die de Nieuwe
Soberheid heeft uitgeroepen voor het uitgavenbeleid van de gemeente. Dat
betekent dat als het aan ons ligt we geen miljoenen gaan uitgeven voor het
uitkopen van ondernemers en de sloop van prima gebouwen als dat niet strikt
noodzakelijk zou zijn. We wegen de begrijpelijke wens om de bibliotheek in het
koopcentrum te vestigen af tegen de extra kosten die er mee gemoeid zijn. We
wegen ook de voordelen van de Visserijschool af tegen alle voordelen die de centrumlocaties
te bieden hebben. Overigens voldoet ook de favoriete locatie Haasnoot-de Griek
niet aan de eis dat deze in het koopcentrum is gelegen.

KiesKatwijk kijkt dus naar alle criteria die de gemeente ook
in haar stukken noemt en leggen die op de weegschaal. En om een lang verhaal kort
te maken komen we dan tot de conclusie dat de 500 meter afstand van de
Visserijschool tot het centrum niet zodanig nadelig is dat dit niet zou opwegen
tegen de vele voordelen en kansen die de Visserijschool biedt. En overigens
vinden we de vele nadelen van het bouwen binnen het compacte centrum nogal
groot. Verder betekenen sommige gepresenteerde pluspunten van locatie Haasnoot-de Griek helemaal niks en is de
verwerving van de Visserijschool nogal eenvoudig in vergelijking met de
operatie in het centrum.

Wat ons het meest
steekt

Maar wat we in feite het meest vervelende vinden in de
voorstellen van het College is de oogkleppen politiek die we in deze tekst met
twee voorbeelden hebben geïllustreerd. KiesKatwijk is beslist geen voorstander
van de locatie Duinstraat-Zuidstraat, maar het is natuurlijk vanuit de
doelstellingen van het college gezien een enorm brevet van onvermogen dat men
niet tenminste deze locatie heeft laten meelopen in het keuzeproces. In de ogen
van het College moet dit de winnaar zijn maar hij is nooit beoordeeld en
vergeleken met de andere locaties. Wij zien aldus een enorm gebrek aan
rationaliteit in het voorbereidingsproces en een poging om de gemeenteraad in
een trechtertje te stoppen die leidt naar een door het College onvoldoende
onderbouwde eindbestemming. Want niet alle kansrijke opties zijn tot op heden
in beeld geweest doordat men zichzelf bewust van oogkleppen heeft voorzien.

Vragen van
KiesKatwijk

We hebben daarom op dit moment in het voorbereidingsproces
de volgende vragen voor het college:

 

---