De slag om Valkenburg: betaalbare woningen geen prioriteit voor Rijksoverheid

De Kracht van Lokale politiek

Met zulke vrienden hebben wij geen vijand meer nodig.

In de meidagen van 1940 is er keihard gevochten om het
vliegveld Valkenburg. Na de capitulatie van Nederland was er in het dorp
Valkenburg nauwelijks een huis te vinden dat niet zwaar beschadigd was in de
strijd om de residentie. We zitten momenteel helaas midden in een tweede Slag
om Valkenburg. Opnieuw zien we meedogenloos gedrag, deze keer van de eigen Rijksoverheid.
Het is niet te verwachten dat deze slag mensenlevens zal kosten. Toch kun je
conform de definities van Carl von Clausewitz wel degelijk spreken van een uitzonderlijke situatie die qua procesgang doet denken aan wat er kan gebeuren in een oorlog. Bommen en granaten hebben een gestileerde vorm aangenomen van
dwangbevelen en dictaten met allerlei onethische en onrechtmatige “hang-yourself-clausules”.
De psychologische oorlogvoering draait op volle toeren. Het Rijk probeert via intimidatie en andere bedenkelijke middelen op een verkeerde manier haar zin te krijgen.
Foto: Frans Herinx

Er is dus een actor, gek genoeg de Rijksoverheid, die zich nogal agressief opstelt richting de mede-overheden Katwijk en Wassenaar, en die daarbij ongebruikelijke, onrechtmatige
en intimiderende middelen inzet. Dit is in ieder geval geen “normale” onderhandelingssituatie
met een zekere mate van gelijkwaardigheid of iets van wederzijds respect. Het Rijk dicteert haar voorwaarden met gebruikmaking van onfatsoenlijke drukmiddelen. Dat is duidelijk “een brug te ver”, vandaar dat er gesproken kan worden van “de slag om Valkenburg”, als u mij deze uitdrukking vergunt.

Eigenlijk
kan er in deze situatie natuurlijk ook geen sprake zijn van voldoende onderling vertrouwen.
En dat is wel een basisvoorwaarde om nog jarenlang constructief met elkaar te
kunnen samenwerken als partners in de gebiedsontwikkeling. Beide gemeenten
verdedigen hun grondgebied tegen deze agressor, of beter gezegd verdedigen hun wettelijke
bevoegdheden om op democratische wijze te bepalen hoe de ruimte binnen hun
gemeentegrenzen zal worden gebruikt. Die gemeenten doen dat natuurlijk om de
belangen van hun inwoners te dienen. 

In dit geval zijn die belangen nogal duidelijk. Als er
gebouwd wordt dan moet het aanbod voldoen aan de vraag. De leefbaarheid in de
regio (bereikbaarheid, groen) moet ook gewaarborgd zijn, evenals de bescherming
van het Natura2000 gebied dat pal naast de bouwlocatie ligt. De vraag naar betaalbare
woningen is immens groot en staat niet ter discussie. De vraag naar de 500
woningen in het absolute topsegment (> 1 mio) is totaal onduidelijk. Dat
contingent (10%) is van meet af aan door de Rijksoverheid via de provincie verordonneerd
voor het bouwprogramma op Valkenburg. Het toont wel aan waar de prioriteiten van
de agressor liggen.
Bij de lezer zal wellicht de gedachte opkomen dat mijn
taalgebruik mogelijk wat overdreven of aangedikt is. Ik denk dat dit niet het
geval is. Intimidatie en chantage, het gebruik van onwettige middelen, ook al zijn
ze misschien op subtiele en vriendelijke wijze gebracht, zijn vormen van
agressie. Hier wordt door het Rijk niet de belangen van de eigen inwoners
gediend. Hier overheerst het marktdenken. De Rijksoverheid is blijkens haar
gedrag vooral met “Profit” bezig, de “People” doen er niet zoveel toe. In de
twee vorige afleveringen van deze blog heb ik een tipje van de sluier
opgelicht. Het gedrag van de Rijksoverheid is ontluisterend en bovendien
gevaarlijk.

Of zoals mijn gewaardeerde VVD-collega in de gemeenteraad
het formuleerde: “Als je in het bedrijfsleven onderhandelt dan kijk je waar de verschillen
zitten en dan kom je vervolgens linksom of rechtsom tot een vergelijk door de
pijn te verdelen. Noem het “Handje Klap”, maar dat schijnt in deze casus maar
niet te lukken”.
Ik deel de verbazing van mijn VVD-collega. Maar inmiddels
weten we wat de oorzaak is. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft helemaal geen
onderhandelingsruimte. Ze kunnen alleen de spreadsheet van hun politieke bazen
uit hun binnenzak trekken en die voorlezen. Als daar niet onderhandelbare onredelijke
en onaanvaardbare eisen op staan, zoals niet meer dan 6% van de woningen voor
middeninkomens, kun je nooit tot een vergelijk komen. De gemeente is gebonden
aan een Regionale Woonvisie en mag daarvan niet afwijken. In arren moede is de Katwijkse
wethouder uiteindelijk bij de vakministers Knops en van Veldhoven terecht
gekomen. Dat was een vergissing. 
Ook de vakministers hebben geen
handelingsvrijheid en zijn met handen en voeten gebonden. Ik heb ze daarom
beklagenswaardige figuren genoemd in de vorige blog. De vakministers
zijn slechts spreekbuis van het Ministerie van Financiën. De doctrines van
Financiën zijn niet in de eerste plaats gericht op het bevorderen van het
Algemeen Belang. Het resultaat daarvan leest u elke dag in de krant. Het
afgelopen decennium is onze samenleving op alle fronten zwaar verwaarloosd.
Daarvoor gaan we een hoge prijs betalen.
Er komt maar weinig naar buiten van de onderhandelingen. In de zich voortslepende patstelling is de gemeente Katwijk
blijkbaar de partij geweest die creatief is geworden. Het maximum van 5000 woningen op
dit gebied is een afgewogen besluit dat te maken heeft met fysieke
mogelijkheden en draagkracht van de projectlocatie en haar omgeving. Dat is allemaal prima uitgerekend in de Integrale Ruimtelijke Visie. Volgens de
geldende regelgeving moeten er minimaal 1000 woningen (20%) komen voor de
middeninkomens. In de krant hebben we kunnen lezen dat de gemeente om ongeveer
aan dat getal van 1000 woningen te komen heeft voorgesteld om 600 betaalbare woningen
extra te bouwen. Dan komen we met de 300 woningen (6%) die het Rijk wilde
toestaan voor deze doelgroep toch ongeveer op het gewenste fysieke aantal.
De verdichting die daardoor moet worden toegepast komt echter
niet ongestraft. Dit gaat ongetwijfeld gevolgen hebben voor de kwaliteit van de
gebouwde omgeving of van de woningen. Bereikbaarheid, natuur en recreatie gaan
hiervoor een prijs betalen. Dit soort spelletjes zijn een zero-sum game. Alles
heeft een prijs, en niet alles is mogelijk. Het kamerlid Koerhuis heeft met
zijn eendimensionale motie, vergezeld van zijn primal scream “bouwen, bouwen,
bouwen”, vooral een visitekaartje van zichzelf afgegeven.
Daar komt nog eens bij dat 20% van 5600 woningen op mijn
rekenmachine uitkomt op 1120 woningen voor de middeninkomens. Dat zijn de
regels van de Woonvisie Holland Rijnland, en zo moet het spel gespeeld worden.
Daar zal de rechter alle begrip voor tonen. Misschien dat de jongere generatie
niet meer kan rekenen maar ik kom met 1120 – 900 toch 220 woningen tekort. Dat
is een tekort van 19,6% op het contingent woningen voor middeninkomens dat
volgens de regelgeving past bij het totaal van 5600 woningen !
De vraag is of als dit eindplaatje op het bordje van de
gemeenteraad komt zij zich zullen laten chanteren door allerlei doemscenario’s die
dan zullen worden gelanceerd. Het is immers oorlog en dus zal het Rijk weer opnieuw
losgaan. Ook via de partijlijnen zal men pogingen ondernemen om partijgenoten
te disciplineren. Wie houdt zijn of haar rug straks recht ? Is het onze taak om
de overvolle kassa van het Ministerie van Financiën te spekken of zijn we er om
onze inwoners te dienen ? Hoe definiëren de raadsleden “Het Algemeen Belang”
straks ? Wie is hier eigenlijk het bevoegde gezag ?
Het worden interessante tijden.
Jaap Haasnoot
KiesKatwijk

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com